Zenobiusz Żołnowski
Mastere International de Terapeutique Homeopatthic
Otolaryngolog
Założenia merytoryczne i koncepcja programu nauczania homeopatii klinicznej
(W nawiązaniu do doświadczeń studiów homeopatycznych w Akademii Zdrowia i Edukacji Twórczej "Creator" )
1. Nauczanie homeopatii, zarówno na poziomie akademickim jak i zawodowym jest we współczesnym świecie bardzo rozpowszechnione. Istnieje wiele zakładów kształcenia zawodowego homeopatów poza uniwersytetami oraz akademiami kształcącymi lekarzy. Są jednakże także wydziały lekarskie i farmaceutyczne, na których wykładana jest homeopatia. Pozostaje to w związku z utrwalaniem się nowoczesnych paradygmatów świadczenia opieki zdrowotnej a wśród nich zasady korzystania w najszerszym możliwym zakresie z zasobów leczniczych samej natury oraz postulatów sięgania do socjotechnicznych możliwości prozdrowotnej korekcji stylów życia i higienizacji środowiska.. Wszystkie te paradygmatyczne zasady i postulaty sięgają do nawoływań Hipokratesa, już w starożytności, „ o leczenie najmniej szkodliwe”. Stosując środki allopatyczne ( konwencjonalne ) musimy liczyć się z poważnymi szkodliwymi działaniami ubocznymi. Stosując za s środki medycyny naturalnej czynimy najmniej szkód. W nurcie rozwojowym medycyny naturalnej mieści się również rozwój homeopatii. Leki homeopatyczne stwarzają możliwość stosowania terapii łagodnych a zarazem wysoce skutecznych.
2. Zainteresowanie homeopatią, jako metodą terapeutyczną, w krajach zachodnich i w krajach amerykańskich stale wyraźnie zwiększa się. Rośnie ono także i w Polsce. Tak jak w innych krajach jest ono wyznaczone m.in. dobrze już rozeznanym toksykologicznym działaniem ubocznym leków allopatycznych. Działania uboczne leków allopatycznych (konwencjonalnych) może być wielce niebezpieczne dla zdrowia i życia. Niech jako przykład posłuży lek przeciwwirusowy o nazwie Abbovir. Oto skutki możliwego działania toksycznego tego leku wymienione w załączonej do niego ulotce informacyjnej:
• stan zapalny żył,
• zaburzenia czynności nerek (zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi),
• nudności i wymioty,
• świąd, wysypka skórna lub pokrzywka,
• zwiększenie aktywności aminotransferaz we krwi,
• zaburzenia hematologiczne (niedokrwistość, neutropenia, trombocytoza),
• brak łaknienia,
• zaburzenia czynności OUN (zawroty głowy, halucynacje, stany splatania, psychozy, drgawki),
• bóle mięśni,
• hipotonia.
Nie sposób nie przejąć się takimi perspektywami przyjmowania leku. Leki homeopatyczne: Oscyllococcinum i Engystol, stosowane także w infekcjach wirusowych, nie mają działań ubocznych i są wyżej skuteczne. Potwierdzają to badania kliniczne w tym także przeprowadzone w Polsce
3. W Polsce nie ma w chwili obecnej instytucji nauczania, w której prowadzono by na poziomie akademickim kształcenie w zakresie medycyny naturalnej, choćby w ramach wydziałów w istniejących wyższych uczelniach medycznych. Nie ma w tych uczelniach wydziału medycyny naturalnej, choć zapewne incydentalnie podejmuje się w toku studiów niektóre tematy z tego zakresu. Nie ma też żadnej szkoły zawodowej kształcącej w zakresie homeopatii klinicznej.
W Polsce istnieje z pewnością potrzeba kształcenia zawodowych homeopatów. Istnieje też wielkie zapotrzebowanie na takie kształcenie
4. W koncepcjach tworzenia ośrodków kształcenia w dziedzinie homeopatii klinicznej przyjmuje się zwykle następujące założenia merytoryczne:
a. Kształcenie w zakresie homeopatii może obejmować lekarzy, farmaceutów, lekarzy weterynarii, magistrów pielęgniarstwa, magistrów zdrowia publicznego oraz magistrów wychowania fizycznego.
b. Kształcenie w zakresie homeopatii może też obejmować wszystkie inne osób z wykształceniem wyższym, które chcą wiązać zawodowo zdobyte już wykształcenie z medycyną naturalną.
c. Kształcenie w homeopatii może obejmować również osoby ze średnim wykształceniem medycznym (pielęgniarki, technicy medyczni, technicy farmaceutyczni itp.).
d. Kształcenie może obejmować osoby, które już wykonują w jakiejś formie zawód naturoterapeuty i chcą uzupełnić swoje kwalifikacje.
e. Ośrodki kształcenia w dziedzinie homeopatii powinny podejmować zadania z zakresu upowszechnianie wiedzy homeopatycznej oraz wiedzy z zakresu innych specjalności należących do medycyny naturalnej.
f. Ośrodki kształcenia w dziedzinie homeopatii, w miarę swych możliwości metodologicznych, powinny podejmować badania naukowe z zakresu homeopatii klinicznej, w tym badania nad społecznymi warunkami jej rozwoju. Może to stworzyć podstawy dalszego rozwoju teoretycznego homeopatii oraz wdrażania terapii homeopatycznej do systemu konwencjonalnej opieki zdrowotnej. Homeopatia ma tu wiele do zaoferowania zarówno w sferze doskonalenia profilaktyki jak i poczynań terapeutycznych.
g. Kształcenie w dziedzinie homeopatii powinno dostarczać wiedzy i umiejętności, które są niezbędne do wykonywania zawodu homeopaty. W szczególności konieczna jest znajomość granic skuteczności terapii homeopatycznych. Ważna jest też wielce wiedza o granicach dopuszczalności zalecania terapii homeopatycznej bez kontroli lekarskiej. Granice te są dość szerokie jednakże istnieją. Bywają stany chorobowe, które wymagają zastosowania leków allopatycznych lub zabiegów chirurgicznych.
h. Lekarze mogą swobodnie i bez przeszkód prawnych stosować terapie, które polegają na stosowaniu leków homeopatyczne. Status formalny wykonywania zawodu homeopaty przez inne osoby będzie z pewnością musiał jeszcze zostać uregulowany w sposób podobny do rozwiązań prawnych w Unii Europejskiej. Jednak wobec dostępności w aptekach leków homeopatycznych bez recept lekarskich i możliwości swobodnego zaopatrywania się w nie przez pacjentów, homeopaci zawodowi nie będący lekarzami mogą pełnić rolę doradcy w doborze leków najbardziej właściwych. W Polsce istniej już wiele gabinetów zawodowych homeopatów.
i. Wszystkie dziedziny wiedzy, które można zaliczyć do szeroko pojmowanej medycyny naturalnej, w programach studiów powinny być traktowane jako terapie komplementarne wobec tradycyjnej medycyny akademickiej. Oznacza to, iż muszą zostać jednoznacznie wskazane granice ich samowystarczalności. Problem granic i stopnia samowystarczalności terapeutycznej homeopatii powinien być w toku kształcenia obszernie omawiany.
{tab=Strona 3}
5. Przyjmując powyższe postulaty jako merytoryczne założenia w Akademii Zdrowia i Edukacji Twórczej "Creator" w Łodzi opracowano własny program kształcenia w dziedzinie homeopatii klinicznej. W oparciu o ten program prowadzone są od kilku lat dwuletnie kursy. Każdy kurs prowadzony jest w oparciu o globalny program złożony z bloków tematycznych. Dobór treści w blokach jest zbliżony do tych, które zawarte są w programach szkół europejskich, z położeniem jednakże głównego nacisku na homeopatię kliniczną oraz podstawowe przedmioty ogólnomedyczne. Program przewiduje 500 godzin nauczania w cyklu kształceniowym trwającym 2 lata.. Cykl kształceniowy obejmuje 25 spotkań weekendowych. Obejmuje wykłady, seminaria, konwersatoria i ćwiczenia. Dyplom uzyskuje się po egzaminie końcowym i złożeniu pracy dyplomowej.
6. Bloki tematyczne programu nauczania homeopatii w 'Creatorze’.
I. Blok przedmiotów podstawowych :
- anatomia i fizjologia,
- fizjopatologia,
- patomorfologia i patofizjologia,
- biologia z parazytologią,
- toksykologia,
- psychologia i psychoterapia,
- zdrowie publiczne,
- filozofia medycyny,
- historia medycyny i opieki zdrowotnej
II. Propedeutyka medycyny ogólnej
- ogólna symptomatologia chorób,
- propedeutyka chorób układu krążenia,
- propedeutyka chorób układu oddechowego
- propedeutyka chorób układu pokarmowego
- propedeutyka chorób układu nerwowego
- propedeutyka chorób układu moczowo-płciowego
- propedeutyka chorób układu ruchu
- propedeutyka chorób skóry
- propedeutyka chorób psychicznych
- propedeutyka otorynolaryngologii oraz propedeutyka okulistyki.
III. Podstawy medycyny naturalnej
- farmakologia naturalnych środków leczniczych,
- przegląd dziedzin medycyny naturalnej: ziołolecznictwo, medycyna orientalna, refleksoterapia, medycyna manualna, terapia żywieniowa, terapia relaksacyjna, terapia wizualizacyjna, hipnoterapia, aromaterapia, naturopatia, medycyna antropozoficzna, fizykoterapia, rehabilitacja fizyczna i psychiczna, techniki rekreacji fizycznej i psychicznej, kompleksowa terapia uzależnień.
IV. Zjawisko hormezy i prawo podobieństw
- Hormeza jako zjawisko ogólnobiologiczne,
- Zasada Arndta – Schulza,
- Prawo podobieństw i jego wykorzystanie w medycynie
V. Historia homeopatii
- Prawo podobieństw i zasada małych dawek przed Hahnemanem: Paracelsus (1493-1541), i Albrecht von Haller (1708-1777),
- HAHNEMANN Samuel Friedrich Christian (1755-1843) i jego dzieło,
- Następcy Hahnemanna i homeopatia współczesna.
VI. Surowce i produkcja leków homeopatycznych
- roślinne surowce homeopatyczne,
- zwierzęce surowce homeopatyczne,
- mineralne surowce homeopatyczne,
- rodzaje leków homeopatycznych i ich produkcja
VII. Symptomatologia homeopatyczna:
- pojęcie objawu i modalności,
- rodzaje objawów,
- rodzaje modalności,
- zasady doboru leków homeopatycznych i ich potencji,
VIII. Materia Medica Homeopathica
- Zasięg toksykologiczno – kliniczny leku homeopatycznego
- Materia Medica Homeopathica jako opis zasięgu toksykologiczno – klinicznego leku,
- Typ wrażliwy, skazy homeopatyczne i konstytucje
- Materia Medica Homeopathica wybranych leków homeopatycznych.
IX. Homeopatia klasyczna
- Zasada podobieństwa i jej konsekwencje
- Zasada unum remedium
- Repertoria i logika repertoryzacji
- Analiza konkretnych przypadków klinicznych i dobór leków
X. Homeopatia kliniczna
- Klasyczna symptomatologia chorób i symptomatologia homeopatyczna
- Pojęcie konstytucji. Konstytucje według Antoine Nebel: sulfuryczna, fosforyczna, karboniczna i fluoryczna
- Skazy homeopatyczne: psora, sykoza, tuberkulinizm
- Leki homeopatyczne symptomatyczne i leki głębokiego dzałania (podstawowe).
- Niskie, średnie i wysokie potencje leków homeopatycznych, potencje LM
- Pojęcie Homeopatozy. Rodzaje homeopatoz
- Leczenie homeopatyczne chorób układu krążenia,
- Leczenie homeopatyczne chorób układu oddechowego,
- Leczenie homeopatyczne chorób układu pokarmowego
- Leczenie homeopatyczne chorób układu nerwowego oraz chorób psychicznych
- Leczenie homeopatyczne chorób skóry,
- Leczenie chorób układu moczowego,
- Leczenie chorób kobiecych,
- Zastosowanie leków homeopatycznych w leczeniu chorób z zakresu ORL,
- Leczenie homeopatyczne chorób oczu,
- Zastosowanie leków homeopatycznych w pomocy doraźnej,
- Zastosowanie leków homeopatycznych w pierwotnej i wtórnej profilaktyce chorób,
XI. Badania naukowe w homeopatii
W wielu poważnych ośrodkach naukowych prowadzi się badania zmierzające do wyjaśnienia mechanizmu działania leków homeopatycznych. Ostatnio wchodzą tu głównie w grę badania z zakresu biofizyki. Oczywiście stale istotną rolę odgrywają badania kliniczne nad lekami homeopatycznymi. Do programu nauczania homeopatii należy włączać informacje o nowych wynikach badań naukowych tego typu.